ชื่อเรื่อง                              การพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ศิลปะตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา

ชื่อผู้วิจัย                           นางมยุรี  สายรัตน์

กลุ่มสาระการเรียนรู้      ศิลปะ

หน่วยงาน                       โรงเรียนชุมชนบ้านยางกู่

ปีที่ศึกษา                          2555                                                                                                       

บทคัดย่อ

                จิตตปัญญาศึกษาเป็นการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลงแบบหนึ่งที่มุ่งเน้นพัฒนาด้านในและการเปลี่ยนแปลงขั้นพื้นฐานในตนเองอย่างลึกซึ้ง  เพื่อให้เกิดปัญญา  และการเข้าถึง  ความจริง  ความดี  และความงาม  ทั้งในตนเองและสรรพสิ่งต่างๆ  ดังนั้นการศึกษาค้นคว้าครั้งนี้  มีความมุ่งหมาย เพื่อ    1) พัฒนาแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา   เรื่อง การออกแบบ   ชั้นมัธยมศึกษา ปีที่  1  ที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์  80/80  2) เพื่อหาดัชนีประสิทธิผลของแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ศิลปะตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา  3) เพื่อศึกษาความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนหลังเรียนด้วยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา  และ  4)  เพื่อศึกษาผลของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ศิลปะตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา  กลุ่มตัวอย่างได้แก่   นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1 ภาคเรียนที่  2  ปีการศึกษา  2553  โรงเรียนชุมชนบ้านยางกู่  อำเภอธวัชบุรี  จังหวัดร้อยเอ็ด  จำนวน  27  คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง  (Purposive sampling)   เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาค้นคว้ามี  4 ชนิด  ได้แก่ 1) แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา  จำนวน  6  แผน  2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน  ชนิดเลือกตอบ  4  ตัวเลือก  จำนวน  30  ข้อ  ที่มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ  0.83    3) แบบวัดความคิดสร้างสรรค์โดยการวาดภาพเป็นแบบรูบริค   (Rubric  Scale)  5  ระดับ  และ  4)  แบบบันทึกการถอดบทเรียน(อนุทิน)ของนักเรียน  สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณได้แก่  ร้อยละ  ค่าเฉลี่ย  และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน  ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพใช้วิธีการพรรณนาวิเคราะห์

ผลการศึกษาค้นคว้าปรากฏดังนี้     

                   1.  ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ศิลปะเพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา  ชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1   มีประสิทธิภาพ  เท่ากับ  85.27/84.07 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่ตั้งไว้

                2.  ดัชนีประสิทธิผลของการเรียนรู้ด้วยแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1  มีค่าเท่ากับ  0.7014  แสดงว่านักเรียนมีความก้าวหน้าในการเรียนร้อยละ  70.14

                   3.  นักเรียนที่เรียนด้วยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษาพบว่า มีความคิดสร้างสรรค์หลังจากเรียนโดยรวมอยู่ในระดับมาก   

                   4.  ผลของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา  ทำให้นักเรียนเกิดการเปลี่ยนแปลงตนเองในการเข้าถึงความจริง  ความดี  และความงาม  เกิดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอนต่างๆในการออกแบบ   ปฏิบัติการออกแบบและสร้างสรรค์ผลงานได้ตามจินตนาการ  และเกิดความคิดสร้างสรรค์  โดยมีการพิจารณาด้วยใจอย่างใคร่ครวญ  อย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับตนเอง  ในบรรยากาศที่สงบ  ผ่อนคลาย  มีสมาธิและความตระหนักรู้  มีความประพฤติที่ดีขึ้น  เกิดความรักความเมตตา  ความเข้าใจและการยอมรับซึ่งกันและกัน  มีการเชื่อมโยงความรู้ที่ได้รับเข้ากับชีวิต  ระหว่างความคิด  อารมณ์และการการะทำ  โดยได้เข้าเผชิญกับการปฏิบัติกิจกรรมรูปแบบต่างๆตามขั้นตอนอย่างต่อเนื่องลื่นไหล  เกิดความมุ่งมั่นที่จะเปลี่ยนแปลงตนเอง  และเกิดชุมชนแห่งการเรียนรู้ภายในกลุ่มและระหว่างกลุ่มในขณะนำเสนอผลงานและการจัดนิทรรศการ  จากกระบวนการดังกล่าว  ทำให้นักเรียนมีสติในการปฏิบัติงาน  เกิดสมาธิ  เกิดการเรียนรู้และได้นำความรู้ไปใช้ในชีวิตประจำวัน 

                   โดยสรุป  การจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ตามแนวคิดจิตตปัญญาศึกษา  ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่  1   เป็นกิจกรรมการเรียนรู้ที่ทำให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มขึ้น ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์   และนักเรียนเกิดการเปลี่ยนแปลงตนเอง   ดังนั้นจึงควรส่งเสริมให้ครูนำรูปแบบการจัดกิจกรรมการเรียนรู้นี้ไปใช้จัดกิจกรรมการเรียนการสอนในกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ       เพื่อพัฒนาศักยภาพของนักเรียนให้สูงขึ้นต่อไป